“Ýðäýíýòèéí-Îâîî” óóë îð÷èìä çýñèéí èõýýõýí õýìæýýíèé àãóóëãàòàé îðä áàéãàà íü ýðòíýýñ ìýäýãäýæ áàéñàí áà 1964-1972 îíóóäàä õèéãäñýí ã¿íçãèéð¿¿ëñýí õàéãóóëûí ¿ð ä¿íä ýíýõ¿¿ óóëàíä íººö èõòýé, ¿íýòýé îðä ãàçàð áàéãàà íü òîãòîîãäñîí. Óã îðäûí çàõûí õ¿äýð äýõ çýñèéí àãóóëãà äóíäæààð 0.4 õóâü, õàìãèéí ºíäºð àãóóëãàòàé õýñýã áîëîõ îðäûí áàðóóí õîéä õýñýãò 0.8 õóâèéí àãóóëãàòàé 600 ãàðóé òîíí õ¿äýð áàéãààã òóõàéí ¿åä òîãòîîæ áàéñàí. Îäîî “Эрдэнэт” vйлдвэрийн дvрмийн сангийн 51%-ийг Монгол Улсын Засгийн газар, 49%-ийг ОХУ-ын Засгийн газар эзэмшдэг. Жилд 25 сая тонн хvдэр боловсруулж 530.0 орчим мянган тонн зэсийн баяжмал, 3.0 орчим мянган тонн молибдены баяжмал vйлдвэрлэдэг.
Орд газрын хvдэр нь халькозин (Cu2S), халькопирит (CuFeS2), оюу, номин, борнит (Cu5FeS4), брошантит (Cu4SO4(OH)6), азурит (Си3(СО3)2(ОН)2), молибденит (MoS2), делафоссит (CuFeO2), тенорит (СuО), серицит зэрэг эрдсээс бvрддэг.
Çэс, молибдений хvдрийн олборлолт, баяжуулалтаар Ази тивдээ томоохонд тооцогддог Монгол-Оросын хамтарсан уул уурхайн баяжуулах “Эрдэнэт” vйлдвэр нь äàëàéí ò¿âøèíãýýñ äýýø 1200-1700 ì ºíäºðò, Õàíãàé Õýíòèéí óóëûí äóíä óóëàðõàã á¿ñýä áàéðëàäàã. Ãàçàð õºäëºëèéí 8 áàëëûí á¿ñýä îðøäîã îðä þì. Îéð îð÷èì èõýíõäýý òàë íóòãèéí óðãàìàëòàé áà îéí óðãàìàë õÿçãààðëàãäìàë, ãîë òºëºâ óóëñûí õîéä íóðóóãààð íàâ÷èò îé, íàðñ, õóñ áîëîí óëèàñ óðãàäàã
Ãàð÷èã
· Îðøèë
· Áàÿæóóëàõ ôàáðèê, õ¿äýð áîëîâñðóóëàõ ñõåì
· Õ¿äðèéí øèíæ ÷àíàð
o Èñýëäñýí õ¿äýð
o Õî¸ðäîã÷ ñóëüôèäèéí õ¿äýð
o Àíõäàã÷ õ¿äýð
· Áóòëàí òýýâýðëýõ õýñãèéí òîíîã òºõººðºìæèéí õýëõýýíèé ñõåì
· Ýðäýíýò ¿éëäâýðèéí ýäèéí çàñãèéí ¿ç¿¿ëýëò /2005-2008 îí/
· Áóòëàí òýýâýðëýõ õýñýã, ÊÊÄ-1200/130
· Äóíä æèæèã áóòëàëòûí õýñýã /ÊÑÌÄ/
· ÁÒÕ-í ¿íäñýí òîíîã òºõººðºìæèíä ãàðäàã ãýìòë¿¿ä, àðèëãàõ àðãà
· Ä¿ãíýëò
· Àøèãëàñàí ìàòåðèàë
· Õàâñðàëò
Îðøèë
“Ýðäýíýòèéí-Îâîî” óóë îð÷èìä çýñèéí èõýýõýí õýìæýýíèé àãóóëãàòàé îðä áàéãàà íü ýðòíýýñ ìýäýãäýæ áàéñàí áà 1964-1972 îíóóäàä õèéãäñýí ã¿íçãèéð¿¿ëñýí õàéãóóëûí ¿ð ä¿íä ýíýõ¿¿ óóëàíä íººö èõòýé, ¿íýòýé îðä ãàçàð áàéãàà íü òîãòîîãäñîí. Óã îðäûí çàõûí õ¿äýð äýõ çýñèéí àãóóëãà äóíäæààð 0.4 õóâü, õàìãèéí ºíäºð àãóóëãàòàé õýñýã áîëîõ îðäûí áàðóóí õîéä õýñýãò 0.8 õóâèéí àãóóëãàòàé 600 ãàðóé òîíí õ¿äýð áàéãààã òóõàéí ¿åä òîãòîîæ áàéñàí. Îäîî “Эрдэнэт” vйлдвэрийн дvрмийн сангийн 51%-ийг Монгол Улсын Засгийн газар, 49%-ийг ОХУ-ын Засгийн газар эзэмшдэг. Жилд 25 сая тонн хvдэр боловсруулж 530.0 орчим мянган тонн зэсийн баяжмал, 3.0 орчим мянган тонн молибдены баяжмал vйлдвэрлэдэг.
Орд газрын хvдэр нь халькозин (Cu2S), халькопирит (CuFeS2), оюу, номин, борнит (Cu5FeS4), брошантит (Cu4SO4(OH)6), азурит (Си3(СО3)2(ОН)2), молибденит (MoS2), делафоссит (CuFeO2), тенорит (СuО), серицит зэрэг эрдсээс бvрддэг.
Çэс, молибдений хvдрийн олборлолт, баяжуулалтаар Ази тивдээ томоохонд тооцогддог Монгол-Оросын хамтарсан уул уурхайн баяжуулах “Эрдэнэт” vйлдвэр нь äàëàéí ò¿âøèíãýýñ äýýø 1200-1700 ì ºíäºðò, Õàíãàé Õýíòèéí óóëûí äóíä óóëàðõàã á¿ñýä áàéðëàäàã. Ãàçàð õºäëºëèéí 8 áàëëûí á¿ñýä îðøäîã îðä þì. Îéð îð÷èì èõýíõäýý òàë íóòãèéí óðãàìàëòàé áà îéí óðãàìàë õÿçãààðëàãäìàë, ãîë òºëºâ óóëñûí õîéä íóðóóãààð íàâ÷èò îé, íàðñ, õóñ áîëîí óëèàñ óðãàäàã
Áàÿæóóëàõ ôàáðèê, õ¿äýð áîëîâñðóóëàõ ñõåì.
Óëìààð 1973 îíû ñ¿¿ëýýð Ìîíãîë-Ǻâëºëòèéí çàñãèéí ãàçàð õîîðîíäûí Õ õóðàëäààíààð áàòëàãäñàí åðºíõèé ãðàôèêààð 1978 îíä 4 ñàÿ òîíí õ¿äýð áîëîâñðóóëàõ ýõíèé ýýëæèéã àøèãëàëòàíä îðóóëàõ áà 1982 îíä 16 ñàÿ òîíí õ¿äýð áîëîâñðóóëàõ 4 ýýëæèéã àøèãëàëòàíä îðóóëæ, á¿ðýí õ¿÷èí ÷àäàëä õ¿ðãýõýýð òîãòñîí.
1976-1978 îíä ¿éëäâýðèéí ýõíèé ýýëæ áîëîõ æèëä 6 ñàÿ ì.êóá õºðñ õóóëàõ õ¿äðèéí èë óóðõàé, 4 òîíí õ¿äýð áîëîâñðóóëàõ áàÿæóóëàõ ôàáðèê, çàñâàð ìåõàíèêèéí çàâîä, ãàðàæíû áîëîí àãóóëàõ àæ àõóé, öàãò 75 òîíí õàëóóí óóð ãàðãàõ õ¿÷èí ÷àäàëòàé 6 çóóõ á¿õèé òºâ êîòåëü, ìºí Ýðäýíýò õîòûí 70 ìÿíãàí ì.êâ îðîí ñóóöíû áîëîí ñî¸ë îëîí íèéòèéí çîðèóëàëòòàé îáüåêòóóäûí áàðèëãà áàðèãäñàí.
1976 îíû 2 ñàðûí 16-íä ÓÁ¯-èéí ¿éëäâýðëýëèéí òàëáàé äýýð àíõíû ñóóðü öóòãàëò õèéãäýæ, 1978 îíû 10 ñàðä àíõíû çýñèéí áàÿæìàë ãàðãàí àâñàí.
Óóëûí áàÿæóóëàõ ¿éëäâýð íü 16 ñàÿ òîíí õ¿äýð áîëîâñðóóëàõ õ¿÷èí ÷àäàëòàé 4 ýýëæ áàéõààð áàðèãäñàí. 1978 îíû 12 ñàðä ýõíèé ýýëæèéí çàñãèéí ãàçàð õîîðîíäûí êîìèññ àøèãëàëòàíä õ¿ëýýæ àâñàí. 1980 îíû 6 ñàðä 2-ð ýýëæèéã, 1981 îíû 2-ð ñàðä 3-ð ýýëæèéã, 1981 îíû 6-ð ñàðä ñ¿¿ë÷èéí 4-ð ýýëæèéã òóñ òóñ àøèãëàëòàíä îðóóëñàí. Èéì áàéäëààð äàðààãèéí ýýëæ¿¿ä áàðèãäàæ áàéõ ÿâöàä ýõíèé ýýæë¿¿ä íü ýêñïîðòûí á¿òýýãäýõ¿¿í áîëîõ çýñ, áîëèìäåíèé áàÿæìàëûã ãàðãàæ áàéñàí. “Ýðäýíýòèéí-Îâîî” îðäîîñ æèëä 16 ñàÿ òîíí õ¿äýð áîëîâñðóóëàõ, öààøäàà 20 ñàÿ òîíí õ¿ð÷ ºìºõ áîëîìæòîé áàÿæóóëàõ ôàáðèêèéã á¿òýýí áîñãîñîí þì.
Òåõíîëîãèéí ñõåìèéã 1970-1973 îíóóäàä õèéãäñýí ëàáîðàòîðûí áà õàãàñ ¿éëäâýðëýëèéí òóðøèëòûí ¿ð ä¿íä òóëãóóðëàí áîñãîñîí áºãººä ýíýõ¿¿ ñõåì íü 0-1000ìì á¿õýëëýãòýé õ¿äðèéã 12-15 ìì õ¿ðòýë áóòëàõ ñ¿¿ëèéí øàòàíäàà áèò¿¿ öèêëòýé 3 øàòòàé áóòëàëòûí ñõåì, 0.074ìì á¿õýëëýãòýé àíãèéí àãóóëãà íü 65% áàéõ íýã øàòíû Ẻðºíöºãò íóíòàãëàëòûí ñõåì, ñóëüôèäûí õàìòûí ôëîòàöè áà çýñ ìîëèáäåíèéã ÿëãàí õóâààõ ôëîòàöè çýðýã öèêë¿¿äòýé áàéñàí
Õ¿äðèéí øèíæ ÷àíàð
Ýðäýíýòèéí-Îâîîíû îðä ãàçðûí õ¿äýð íü ýðòíèé çýñèéí øòîêâåðêýýñ òîãòñîí áà øòîêâåðêèéí òºâ õàãàðàë íü òóñäàà 2 õýñýã õ¿äðèéí áèåòýýñ òîãòäîã. ¯¿íèé ýõíèé òîì õýñýã íü îðäûí áàðóóí õîéä õýñýãò áàéðëàäàã 2800õ1400ì õýìæýýòýé áºãººä õî¸ð äàõü íü îðäûí òºâ õýñýãò áàéðëàñàí 1000ì óðò, 200-220ì ºðãºíòýé õ¿äðèéí áèåò þì. Ñóäàëãàà õèéãäñýíýýð ýõíèé òîì õýñýã áîëîõ îðäûí áàéðóóí õîéä õýñýãò äýýðýýñýý äîîø ÷èãëýëä óóññàí èñýëäýëòèéí, õî¸ðäîã÷, àíõäàã÷ õ¿äðèéí á¿ñ¿¿ä äàðààëàí áàéðëàñàí áàéäàã áà àíõäàã÷ áîëîí õî¸ðäîã÷ áàÿæèëòûí á¿ñ íü ¿éëäâýðëýëèéí ¿ð àøèã èë¿¿òýé þì.
Èñýëäýëòèéí á¿ñ
Ýíý á¿ñýä ãîë÷ëîí ºãºðøèëä íèëýýä àâòñàí êàîëèíæèëò, ñåðèöèòæèëò, êâàðöæèëò çýðýã õóâèðàëä îðñîí ÷óëóóëàã òàðõñàí áàéõ áà îðäûí òºâ õàãàðëûí äàãóó 150-170ì, ç¿¿í ºìíºä áîëîí áàðóóí õýñãýýð òàðõñàí 60-80ì ã¿íä õýëáýëçýí ¿ðãýëæèëíý. Ñóäëûí äàãóó ûîëîí àí öàâ, õàãàðàë ñóëðàëûí á¿ñ íü èñýëäýëòèéí á¿ñ ¿¿ñýõ õºãæèõ òààòàé îð÷èí áîëîõ áà ãîë øèíæ íü:
· Çýñèéí ýðäñ¿¿ä óóñàí àëäàãäàæ àãóóäãà áàãàñíà 0.1%
· ¯íäñýí áèåò íü èñýëäýëòýíä àâòñàí
· Èñýëäñýí ìîëèáäåíèò àãóóëàõààñ ãàäíà õ¿õðèéí àãóóëãà áàãàñíà. 0.2% 0.1%
Èñýëäýëòèéí á¿ñèéí ÷óëóóëàãò õ¿äðèéí õî¸ðäîã÷ ýðäñ¿¿ä æèãä áóñ ò¿ðõýö áàéäàëòàé, àíõäàã÷ ýðäñ¿¿ä õîâðîîð ¿ëäýãäýë áàéäàëòàé áàéäàã áà ¿íäñýí ýðäñ¿¿äýä:
· ëèìîíèò,
· ÿðîçèò,
· ïèðèò,
· ãåìàòèò,
· õðèçîêîëëà,
· îþó,
· áðîøàíòèò,
· ìàëàõèò,
· íîìèí,
· ìàãíåòèò,
· ìàðãàíåöûí èñýë,
Äàãàëäàõ áàéäëààð:
· Õàëüêîçèí
· Õàëüêîïèðèò
· Ôåððîìîëèáäèò
· Êîâåëëèí
· Ìîëèáäåíèò
· Ïèððîòèí
· Áîðíèò
· Á¿äýã õ¿äýð àãóóëàãääàã.
Ñóëüôèäóóä íü èñýëäñýí áîëîí õîëèìîã õ¿äðèéí íàéðëàãàä òóñëàõ ÷àíàðûí äàãàëäàõ ¿¿ðýãòýé.
Õî¸ðäîã÷ ñóëüôèäûí áàÿæèëòûí á¿ñ
Ýíý á¿ñ íü ïëàí äýýð 2800õ1400ì õýìæýýòýé, çóçààí íü 10-300ì õ¿ðòýë ýðñ õýëáýëçýí ººð÷ëºãääºã. Äóíäàæ çóçààí íâ 136ì ãýæ òîîöîãääîã.
Æèãä áóñ êâàðöæñàí, ñåðèöèòæñýí ïîðôèð ÷óëóóëãèéí êîìïëåêñ áîëîí àãóóëàã÷ ãðàíîäèîðèò, ñåðèöèò-õýýðèéí æîíø-êâàðöèéí íàéðëàãàòàé ìåòàñîìàòèò á¿ñ, êâàðö ñóëüôèäèéí ýðäýñèæëòýé äàëä áà êâàðöèòèéí õÿëãàñàí ñóäàë, îãòëîãäñîí, çàíãèëàãäñàí1 ìèëëèìåòðýýñ 3-5ì, õîâðîîð 10ñì çóçààíòàé æèãä áèø òàðõñàí áàéäàã. Ñóëüôèäóóä íü ãîë÷ëîí õÿëãàñàí ñóäàë áîëîí ñàðíèñàí øèãòãýý áàéäëààð áàéõ íü àæèãëàãääàã.
Õî¸ðäîã÷ ñóëüôèäèéí ýðäñèéí íàéðëàãà Õ¿ñíýãò 1
¹ | Àãóóëãà, % | Õóãàöààíû ¿å øàò | |||
1972 îí | 1985 îí | 1995-1999 îí | 2004-2007 îí | ||
1 | Õàëüêîçèí, êîâàëëèí | 1.26 | 0.9 | 0.5 | 0.37 |
2 | Õàëüêîïèðèò | 0.44 | 0.4 | 0.7 | 0.86 |
3 | Áîðíèò, á¿äýã õ¿äýð | 0.09 | 0.05 | 0.07 | 0.04 |
4 | Çýñèéí èñýëäñýí ýðäñ¿¿ä | 0.23 | 0.07 | 0.044 | 0.03 |
5 | Ìîëèáäåíèò | 0.047 | 0.03 | 0.028 | 0.02 |
6 | Ñôàëåðèò, ãàëåíèò | 0.012 | 0.011 | 0.01 | |
7 | Ïèðèò | 1.3 | 5.0 | 4.7 | 4.9 |
8 | Òºìðèéí èñýë | 0.18 | 0.3 | 0.3 | 0.35 |
9 | Êâàðö | 37.2 | 44.1 | 36.0 | 38 |
10 | Õýýðèéí æîíø | 29.6 | 22.6 | 36.0 | 35 |
11 | Ñåðèöèò | 26 | 26.5 | 21.7 | 20.42 |
Õ¿äðèéí ãîë ýðäñ¿¿ä áîëîõ õî¸ðäîã÷ ñóëüôèäûí ýðäñ¿¿äýä
· Õàëüêîçèí
· Ïèðèò
Äàãàëäàã÷ ýðäñ¿¿ä:
· Áîðíèò
· Á¿äýã õ¿äýð
· Çýñèéí èñëèéí ýðäñ¿¿ä
· Ìîëèáäåíèò
· Ñôàëåðèò
· Ãàëåíèò áîëîí áóñàä ýðäñ¿¿ä îðíî
Àíõäàã÷ õ¿äýð
Ýíý á¿ñ íü äýýä á¿ñèéí õ¿äýð áîëîõ õî¸ðäîã÷ áàÿæèëòûí á¿ñòýé ãýý ààæèì øèëæèëòòýé, àãóóëàã÷ ãðàíèòîèäóóäòàéãà òîäîðõîé áóñ õèëýýð çààãëàãäñàí áàéõ áà ã¿íð¿¿ãýý ñóäëàãäààã¿é. Îðäûí èõýíõè òºâèéí õýñýãò 1280-1310ì-ýñ 1340-1400ì-èéí ã¿íèé ò¿âøèíä îðøäîã. Àíõäàã÷ õ¿äðèéí á¿ñèéí ÿíç á¿ðèéí ÷èãëýëòýé ñóäëàíöàðóóä íü øèãòãýýëýã áà ñóäëàíöàð ñóëüöèäèéí 5-6% àãóóëñàí ãðàíîäèîðèò-ïîðôèðîîñ òîãòäîã. Àíõäàã÷ õ¿äðèéí õóâüä õ¿äðèéí òåêñòóðûí ä¿ð òºðõ íü õî¸ðäîã÷ ñóëüôèäèéí õ¿äýðòýéãýý îéðîëöîî áºãººä õàðèí ñóëüôèäûí õýìæýý áóóðñàíòàé õîëáîãäîæ çàðèì îíöëîãóóä ¿¿ñäýã. Ýíý îíöëîã íü òàðõàëòûí æèãä áóñûí ýôôåêòèéã èõýñãýæ ¿¿ðëýã öóë áà áðåê÷è ìàÿãèéí òåêñòóð ¿¿ñãýõýä õ¿ðãýæ áàéíà.
Îðäûí ã¿íð¿¿ õ¿äðèéí áà ÷óëóóíóóäûí ýðäñèéí áà ïåòðîãðàôèéí íàéðëàãà íü íèëýýä ººð÷ëºãääºã. Ýíý ººð÷ëºëò íü õ¿äðèéí áàÿæóóëàëòàíä íºëººëæ ýõýëäýã.
̺í ãÿëòãàíóóðûí áà øàâàðëàã ýðäñ¿¿äèéí àãóóëãà íü áóóð÷ áàéãààã ýåðýã õ¿÷èí ç¿éë ãýæ ¿çýæ áîëíî. ͺ㺺 òàëààñ ã¿íýýñýý õ¿äðèéí íàéðëàãàä ñåðèöèò-õýýðèéí æîíø-êâàðöèéí ìåòàñîìàòèòóóäûí ¿¿ðýã áàãàñàæ, õàðèí õ¿äýðæèëò á¿õèé ïîðôèðûí ÷óëóóëãóóäûí à÷ õîëûîãäîë èõýñ÷ áàéíà. Ýíý ÷óëóóëãóóä íü ºíäºð õàòóóëàãòàé áàéäàã ó÷èð õ¿äýð íóíòàãëàëòûí çýðãèéã áóóðóóëäàã íü ôëîòàöèéí ¿åä ìåòàëë àâàëòûã èõýñãýäýã.
Äîîä ò¿âøèíã¿¿äèéí õ¿äðèéí ýðäñèéí íàéðëàãûã õ¿íäð¿¿ëæ áàéãàà ãîë õ¿÷èí ç¿éë íü çýñèéí ñóëüôèäèéí íàðèéí øèðõýã áºãººä ýíý íü èõýíõäýý 0.008-0.07ìì áàéäàã. ̺í àíõäàã÷ õ¿äðèéí äîòîð ÿíç á¿ðèéí ÷èãëýëòýé, çàðèìäàà øèã¿¿ ñ¿ëæýý ¿¿ñãýäýã, ãèïñèéí 3-10ñì çóçààíòàé ñóäëàíöàðóóä òààðäàã áºãººä ãèïñèéí îíöëîã øèíæ íü õàðüöàíãóé óóñàìòãàé áàéäàã ó÷èð Áàÿæóóëàõ Ôàáðèêèéí óñàí õàíãàìæèéí íºõöºëä ìåòàëë àâàëòûã íèëýýä áàãàñãàæ áîëíî. Ýíý íü ò¿¿íèé óñíû õàòóóëàã ÷àíàðûã ýðñ ºñãºæ, ôëîòàöèéí ¿åä øëàìûã êîàãóëÿöèä îðóóëäàãòàé õîëáîîòîé. Èéìýýñ ãèïñèéí îðîí çàéí íºõöëèéã àøèãëàëòûí ¿åä ñàéí òîîöñîí áàéõ øààðäëàãàòàé.
Èë óóðõàéí àíõäàã÷ çýñèéí ýðäñèéí àãóóëãà èõñýæ, õîëèìîã õ¿äýð äàõü çýñèéí àãóóëãà áàãàññàí, õ¿äýð äýõ òºìðèéí àãóóëãà èõýññýí, óóðõàéí äîîä ò¿âøèíä óñíû õýìæýý èõñýæ îëáîðëîæ áóé õ¿äýð äýõü çýñèéí àãóóëãà áóóðñàí.
Çýñ-Ìîëèáäåíèé çàõûí õ¿äýð äýõ çýñèéí àãóóëãà 0.25 áàÿâàë áàëàíñûí õ¿äðèéí íººöºä, 0.15-0.24% áàéâàë áàëàíñûí áóñ íººöºä òîîöäîã. Îðä ãàçðûí áàëàíñûí õ¿äðèéã òåõíîëîãèéí øèíæ ÷àíàð áà ýðäñèéí á¿ðäëýýñ õàìààð÷ àíãèëíà..
· Àíõäàã÷ ñóëüôèäûí õ¿äýð – Èñýëäñýí ýçñèéí àãóóëãà 6% õ¿ðòýë, çýñèéí àíõäàã÷ ñóëüôèäûí õýìæýý 60%-ñ èõ
· Øèëæèëòèéí á¿ñèéí ñóëüôèäûí õ¿äýð – Õ¿äýð äýõ èñýëäñýí ýçñèéí àãóóëãà 6% õ¿ðòýë, çýñèéí àíõäàã÷ ñóëüôèäûí õýìæýý 35-60%
· Õîëèìîã õ¿äýð - Èñýëäñýí çýñèéí àãóóëãà 6.1-15%
· Èñýëäñýí õ¿äýð – Èñýëäñýí ýçñèéí àãóóëãà 15%-ààñ äýýø
ÁÔ-ò ºã÷ áàéãàà õ¿äýðò:
· Õ¿äýð äýõü àíõäàã÷ ñóëüôèäûí õýìæýý 60%-ààñ èõã¿é
· Òºìºð áà ÷èéãëýã 4%-ààñ èõã¿é
· Õ¿äðèéí õàìãèéí òîì á¿õýëëýãèéí õýìæýý 1000ìì-ýýñ òîìã¿é
· Õ¿äýð äýõ èñýëäñýí ýçñèéí àãóóëãà 4%-ààñ èõã¿é
· Õ¿äýð äýõ íèéò çýñèéí àãóóëãûí õýëáýëçýë íü 7 õîíîãèéí ãðàôèêòàé õàðüöóóëàõàä ýýëæ á¿ðèéí ñîðüöíû õèìèéí øèíæèëãýýíèé ä¿íãýýð 8%-ààñ èõã¿é áàéõ øààðäëàãàòàé.
Áóòëàí òýýâýðëýõ õýñãèéí òîíîã òºõººðºìæèéí ñõåì Ñõåì ¹1
Áаяжуулах фабрикийн vндсэн vйл ажиллагаа нь хvдэр бутлах, нунтаглах, хєвvvлэн баяжуулах, гарган авсан зэсийн болон молибдений баяжмалыг шvvн хатааж, ачилтад бэлтгэх технологийн нарийн бvтэцтэй vйлдвэрлэлийн vндсэн гол цех юм. Баяжуулах фабрик нь бутлан тээвэрлэх, єєрєєр нь нунтаглах, нунтаглан баяжуулах, шvvн хатаах, урвалжийн, хаягдлын аж ахуйн, баяжуулалтын тоног тєхєєрємжийн засварын, єргєх тээвэрлэх механизмын, аж ахуйн гэсэн хэсгvvдээс бvрддэг.
Ýäèéí çàñãèéí ¿ç¿¿ëýëò /2005-2008 îí/ Õ¿ñíýãò ¹2
Хэмжих нэгж | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | |
Уулын цул | мян.м3 | 18650 | 18550 | 18780 | 18430 |
Хvдэр олборлолт | мян.тн | 27550 | 27090 | 27780 | 27570 |
Хvдэр боловсруулалт | мян.тн | 25300 | 25500 | 25600 | 25640 |
Баяжмал vйлдвэрлэлт: Cu | тн | 515777 | 537743 | 543190 | 525264 |
Mo | тн | 2469 | 3022 | 3978.05 | 3795 |
Хvдрийн агуулга: Cu | % | 0,588 | 0,594 | 0,593 | 0,579 |
Mo | % | 0,0192 | 0,019 | 0,019 | 0,018 |
Металл авалт: Cu | % | 85,09 | 85,46 | 85,8 | 86,15 |
Mo | % | 24,48 | 29,5 | 40,59 | 40,82 |
Баяжмал дахь металлын агуулга: Cu | % | 24,54 | 24,12 | 23,96 | 24,14 |
Mo | % | 48,13 | 46,46 | 49,74 | 50,06 |
Баяжмал дахь металлын хэмжээ: Cu | тн | 126547 | 129693 | 130160 | 126796 |
Mo | тн | 1188 | 1404 | 1978.67 | 1900 |
Дэлхийн зах зээл дэх катодын зэсийн vнэ | ам.дол/тн | 3679 | 6722 | 7118.53 | 6955,88 |
Таваарын бvтээгдэхvvний борлуулалт | сая.ам.дол | 383,0 | 696,5 | 850.8 | 765,2 |
Таваарын бvтээгдэхvvний єртєг | сая.ам.дол | 176,4 | 363,6 | 566.4 | 756,9 |
Татварын ємнєх ашиг | сая.ам.дол | 199,3 | 318,5 | 263.2 | 39,5 |
Áóòëàí òýýâýðëýõ õýñýã /ÄÒÎ/
Áóòëàí òýýâýðëýõ õýñýã:
· Õ¿äýð õ¿ëýýí àâàõ ¿çåëü á¿õèé òîì áóòëàëòûí êîðïóñ /ÊÊÄ/
· ×àíãàëàõ áà äàìæóóëàõ ñòàíöèéí êîðïóñ
· Òîì áóòëàëòààñ ãàðñàí ìàòåðèàëûí àãóóëàõ
· Äóíä áîëîí æèæèã áóòëàëòûí êîðïóñ
· Æèæèãëýãäýæ áóòëàãäñàí ìàòåðèàëûí àãóóëàõ
· Òóóçàí êîíâåéåðèéí ãàëåðåéí¿¿ä ¹1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 11, 17
· Çàõèðãàà àæ àõóéí áàðèëãààñ ãàðñàí ãàëåðåé
Òîì áóòëàëòûí õýñýã
Õ¿äðèéí èë óóðõàéãààñ áåëàçààð 1000ìì õ¿ðòýëõ á¿õýëëýãòýé ìàòåðèàë õ¿äýð õ¿ëýýí àâàõ óçåëü á¿õèé òîì áóòëàëòûí êîðïóñä à÷èãäàí èðæ ãóëäìàé øèãø¿¿ðýýð øèãøèãäýí, òîì á¿õýëëýãòýé õ¿äýð ÊÊÄ1200-1, ÊÊÄ1200-2 áóòëóóðóóäàä áóòëàãääàã.Çýðýã àæèëëàæ áàéõ õóãàöààíä õî¸ð áóòëóóðûí ¹3 êîíâåéåð äýýð èðæ áàéãàà íèéëáýð à÷ààëàë îíîëûí õóâüä 3200òí/ö-ààñ õýòðýõã¿é áàéõ ¸ñòîé áà ïðàêòèê äýýð 2800-3000òí/öàã áàéäàã. Áóòëóóðûí ºìíº áàéðëàñàí ãóëäìàé øèãø¿¿ðèéí ñàâõ õîîðîíäûí çàé 150ìì áàéäàã.
ÊÊÄ-1200/130 êîíóñàí áóòëóóðûí òåõíèêèéí òîäîðõîéëîëò /ïàñïîðòîîñ/ õ¿ñíýãò ¹3
¹ | Õýìæèãäýõ¿¿íèé íýðñ | ¯ç¿¿ëýëò¿¿ä |
1. | Òºõººðºìæèéí çîðèóëàëò | Õ¿äýð, õ¿äðèéí áóñ àøèãò ìàëòìàë áà òýäýíòýé àäèë õàìãèéí òîì íü 1000ìì õ¿ðòýë õýìæýýòýé ìàòåðèàëóóäûã àíõàí øàòíû áóòëàëò õèéõýä çîðèóëàãäñàí. |
2. | Ñóóðü áà ºíäðèéí îâîð õýìæýý, ìì /óðò.ºðãºí.ºíäºð/ | 3800õ3800õ8825 |
3. | Íèéò æèí, òí | 232 (öàõèëãààí õºäºëã¿¿ð, òîñîëãîîíû ñèñòåì òîîöîõã¿é) |
4. | Ñàëäàã ýä àíãèóä áà õàìãèéí èõ æèí, òí | Õºíäëºí õîëáîîíû èæ á¿ðäýë – 44 Áóòëàã÷ êîíóñ – 42 Äóíä õýñýã – 80 |
5. | Àæèëëàõ ãîðèì | Òàñðàëòã¿é, óðò õóãàöààíû |
6. | Àñãàõ çàâñðûí òîõèðóóëãà | Ãèäðàâëèê |
7. | Õ¿äýð áóòëàõ á¿òýýìæ | 130ìì íîìèíàëü çàâñàðòàé ¿åä 910ì3/ö 150ìì íîìèíàëü çàâñàðòàé ¿åä 1100ì3/ö 180ìì íîìèíàëü çàâñàðòàé ¿åä 1300ì3/ö |
Òîì áóòëàëòûí êîðïóñààñ 0-250ìì á¿õýëëýãòýé ìàòåðèàë 9.9 ì óðòòàé 240ìì ºðãºíòýé 4 øèðõýã òºìºð õàâòàíò òýæýýã÷ýýð 170 ì óðòòàé 1600ìì ºðãºíòýé /¹1à, 2à/ êîíâåéåðóóäààð äàìæèí 1600ìì ºðãºíòýé 102.5ì óðòòàé ¹3 òóóçàí êîíâåéåðò õ¿ðãýãääýã. Óã êîíâåéåðààñ õóâààðèëàí àñãàõ òýðãýíöýðèéí òóñëàìæòàé òîì áóòëàëòûí àãóóëàõ áîëîõ 65 ìÿí.òí-û áàãòààìæòàé àãóóëàõàä õ¿ðãýãääýã.
Äóíä, æèæèã êîíóñàí áóòëóóðûí õýñýã /ÊÑÌÄ/
Òîì áóòëàãäñàí õ¿äðèéí àãóóëàõààñ òóñ á¿ð 6 òýæýýã÷ á¿õèé 1200õ1200ìì òóóçàí òýæýýã÷ýýð ãàð÷ 132.9 ìåòðèéí óðòòàé 1400 ìì ºðãºíòýé òóóçàí êîíâåéåðóóäààð /¹4, 5, 6, 7, 8/ 27-29ìì àñãàõ çàâñàð á¿õèé 5 øèðõýã 650 òí/ö á¿òýýìæòýé äóíä êîíóñàí áóòëóóð ÊÑÄ-2200Ò2/Ä-ä ºãºãääºã. Àñãàõ çàâñðûí çàéã 2-3 õîíîãò 1 òààðóóëäàã áàéñàí áà îäîî õ¿äðèéí øèíæ ÷àíàð, ¿éëäâýðèéí õ¿÷èí ÷àäàë çýðãýýñ õàìààðóóëàí ºäºð àëãàñàëã¿é øåëü òàòäàã áîëîîä áàéãàà.
ÊÑÌÄ êîíóñàí áóòëóóðûí àñãàõ çàâñðûí çàéã òîõèðóóëàõäàà õºäºë㺺íã¿é õîëáîñîí õóÿãèéí àÿãàòàé /ãàäíà êîíóñ/ õàòóó õîëáîãäñîí òîõèðóóëãûí ýðãèéã äîîø ýðã¿¿ëýõ çàìààð áàãàñãàäàã. Òîõèðóóëãûí ýðãèéí ðåçüáàí õîëáîî íü ðåçüáàí àëõàìòàé õýìæýý íü çîõèöñîí, òîäîðõîé ºíö㺺ð òàòàãäñàí òðàïåö õýëáýðòýé òóñãàé ðåçüáàòàé áàéäàã.
ÊÑÄ-2200Ò2/Ä êîíóñàí áóòëóóðûí òåõíèêèéí òîäîðõîéëîëò /ïàñïîðòîîñ/ õ¿ñíýãò ¹4
¹ | Õýìæèãäýõ¿¿íèé íýðñ | ¯ç¿¿ëýëò¿¿ä |
1. | Áóòëàã÷ êîíóñûí ñóóðèéí äèàìåòð, ìì | 2200 |
2. | Íýýëòòýé òàëäàà õ¿äýð õ¿ëýýí àâàõ àìñðûí ºðãºí, ìì | 275 |
3. | Òýæýýëèéí õàìãèéí òîì õ¿äðèéí õýìæýý, ìì | 250 |
4. | Õàæóó òàëóóä îéðòîõ ¿åä àñãàõ çàâñðûí ºðãºíèéã òîõèðóóëàõ äèàïàçîí, ìì | 20-40 |
5. | Áóòëàã÷ êîíóñûí ýðãýëòèéí òîî òîî/ìèí | 242 |
6. | Á¿òýýìæ, òí/ö | 700-1100 |
7. | Öàõèëãààí õºäºëã¿¿ðèéí ÷àäàë, êÂò | 400 |
8. | 1 ø¿ä ýðã¿¿ëýõýä àñãàõ çàâñðûí ººð÷ëºãäºõ õýìæýý, ìì | 1.3 |
9. | 1 ø¿äýýð ýðãýõ ¿åèéí öèêëèéí õóãàöàà, ñåê | 18-ààñ èõã¿é |
10. | Çàâñðûí òîõèðóóëãûí ãèäðîñèñòåì äàõü õàìãèéí èõ äàðàëò, êã/ñì2 | 150 |
11. | Áèå äààñàí òîñîëãîîíû ñèñòåìèéí á¿òýýìæ, ë/ìèí | 200 |
12. | Îâîð õýìæýý, ìì /óðò.ºðãºí.ºíäºð/ | 8230õ4060õ5220 |
13. | Áóòëóóðûí æèí, òí /öàõèëãààí áîëîí òîñîëãîîíû òîíîã òºõººðºìæ òîîöîõã¿é | 110 |
Áóòëóóð á¿ðèéí äîîð äàâõàð òîðòîé 7õ2.5ì ÃÏÊÒ-72Ó òºðëèéí øèãø¿¿ð áàéðëóóëñàí áàéäàã. Øèãø¿¿ðèéí äýýä á¿òýýãäýõ¿¿í +16-70ìì õýìæýýòýé õ¿äýð çàâñðûí àãóóëàõàä õ¿ðãýãääýã. Çàâñðûí ñêëàäíààñ ¹12.13.14.15.16.16à êîíâåéåðóóäààñ äàìæèí æèæèã áóòëóóð 6 øèðõýã ÊÌÄ3000Ò2-ÄÏ /á¿òýýìæ 450òí/ö / áóòëóóðóóäàä õ¿ðãýãäýíý. Æèæèã áóòëóóðààñ ãàð÷ áàéãàà õ¿äðèéã ìºí ÃÏÊÒ-72Ó ìàðêèéí øèãø¿¿ðýýð øèãøèæ øèãø¿¿ðèéí òýýä ìàòåðèàëûã ¹9. 10.11.12.13.14.15.16à, 16 òóóçàí êîíâåéåðóóäààð çàâñðûí àãóóëàõðóó, øèãø¿¿ðèéí äîîä ìàòåðèàëûã ¹17. 18-ð äàìæèí õóâààðèëàí àñãàõ çîðèóëàëò á¿õèé ¹18 òýðãýíöýðýýð æèæèã õ¿äðèéí àãóóëàõàä õ¿ðãýãäýíý. Æèæèã õ¿äðèéí àãóóëàõ 135 ìÿí.ò õ¿äðèéí áàãòààìæòàé.
Åðºíõèé人 ÁÒÕ-èéí õîíîãèéí òºëºâëºãºº 60-66òí áàéäàã áà õ¿äýð äàìæóóëàëò òºëºâëºãººíèé äàãóó ÿâàãääàã. Õýñãèéí àæèë÷èä çààâàð çààâàð÷èëãààòàé öàã òóõàé á¿ðòýý òàíèëöàæ, ìºðäëºãºº äýã æóðìûã ñàéòàð ñàõèæ àæèëëàäàã. Ýýëæèéí òóðø õýñãèéí àðèóí öýâýð, òîîñã¿éæ¿¿ëýëò, ¿íäñýí òîíîã òºõººðºìæèéí á¿ðýí á¿òýí áàéäàë, õýâèéí àæèëëàãààíä õÿíàëò òàâèí àæèëëàäàã þì.
ÊÌÄ-3000Ò2-ÄÏ êîíóñàí áóòëóóðûí òåõíèêèéí òîäîðõîéëîëò /ïàñïîðòîîñ/ õ¿ñíýãò ¹5
¹ | Õýìæèãäýõ¿¿íèé íýðñ | ¯ç¿¿ëýëò¿¿ä |
1. | Áóòëàã÷ êîíóñûí ñóóðèéí äèàìåòð, ìì | 3000 |
2. | Íýýëòòýé òàëäàà õ¿äýð õ¿ëýýí àâàõ àìñðûí ºðãºí, ìì | 85 |
3. | Òýæýýëèéí õàìãèéí òîì õ¿äðèéí õýìæýý, ìì | 80 |
4. | Õàæóó òàëóóä îéðòîõ ¿åä àñãàõ çàâñðûí ºðãºíèéã òîõèðóóëàõ äèàïàçîí, ìì | 8-15 |
5. | Áóòëàã÷ êîíóñûí ýðãýëòèéí òîî òîî/ìèí | 200 |
6. | Á¿òýýìæ, òí/ö | 543 |
7. | Öàõèëãààí õºäºëã¿¿ðèéí ÷àäàë, êÂò | 500 |
8. | 1 ø¿ä ýðã¿¿ëýõýä àñãàõ çàâñðûí ººð÷ëºãäºõ õýìæýý, ìì | 2 |
9. | 1 ø¿äýýð ýðãýõ ¿åèéí öèêëèéí õóãàöàà, ñåê | 50 |
10. | Çàâñðûí òîõèðóóëãûí ãèäðîñèñòåì äàõü õàìãèéí èõ äàðàëò, êã/ñì2 | 150 |
11. | Áèå äààñàí òîñîëãîîíû ñèñòåìèéí á¿òýýìæ, ë/ìèí | 200 |
12. | Îâîð õýìæýý, ìì /óðò.ºðãºí.ºíäºð/ | 8500õ5200õ6900 |
13. | Áóòëóóðûí æèí, òí /öàõèëãààí áîëîí òîñîëãîîíû òîíîã òºõººðºìæ òîîöîõã¿é | 230 |
ÊÌÄ-3000Ò2-ÄÏ êîíóñàí áóòëóóðûí òåõíèêèéí òîäîðõîéëîëò /ïàñïîðòîîñ/ õ¿ñíýãò ¹6
¹ | Õýìæèãäýõ¿¿íèé íýðñ | ¯ç¿¿ëýëò¿¿ä |
1. | Øèãøèõ òàëáàéí õýìæýý, ìì /óðò.ºðãºí/ | 2500õ7160 |
2. | Øèãøèõ òàëáàéí äàâõðûí òîî | 2 |
3. | Õýëáýëçëýëèéí àìïîëèòóä, ìì | 4...6 |
4. | Õýìáýëçëýëèéí äàâòàìæ, ñ-1 | 12.25 |
5. | Äîðãèóðûí ýðãýõ ãîëûí äàìòàìæ, îá/ìèí | 735 |
6. | Õºäºëã¿¿ðèéí õ¿÷èí ÷àäàë, êÂò | 44 /2õ22/ |
7. | Îâîð õýìæýý /50 íàëóóòàé ¿åä/ óðò.ºðãºí.ºíäºð | 7875õ4550õ3150 |
8. | Øèãø¿¿ðèéí õýëáýëçýæ áóé õýñãèéí æèí, êã | 14850 |
9. | Øèãø¿¿ðèéí íèéò æèí, êã | 17800 |
ÁÒÕ-èéí ¿íäñýí òîíîã òºõººðºìæèä ãàð÷ áîëçîøã¿é ãýìòýë,
òýäãýýðèéã àðèëãàõ àðãà Õ¿ñíýãò ¹7
Ãýìòýë | Øàëòãààí | Àðèëãàõ àðãà |
Òîì áóòëàëòûí êîðïóñ | ||
Áóòëàëòûí ¿åèéí äóó ÷èìýý èõñýõ, ¿å ¿å òàñõèéõ, õîîñîí àæèëëàõ ¿åä ìåòàëëûí äóó ãàðàõ | Áóòëàõ êîíóñàí õàÿã ñóëðàõ | Õ¿äðèéã äóóñãàæ õîîñëîîä òîãòîîã÷èéí öàãèðàãèéí ãàéêèéã ÷àíãàëàõ, Êîíöñàí õóÿãèéã äàõèí öóòãàõ |
Áóòëóóð à÷ààëàëòàé îñëûí áàéäàëòàé çîãñîõ | Áóòëàãäàõã¿é ãàäíû áèåò îðæ, öàõèëãààí õºäºëã¿¿ð îñëûí çîãñîëò õèéõ. Äîîä õýñýãò æèæèã õ¿äýð áóþó øàâàðëàã íîéòîí õ¿äðýýð ÷èã÷èãäýí ãàöàõ | Áóòëàãäàõã¿é áèåòèéã ãàðãàæ àâàõ Àñãàõ çàâñðûã öýâýðëýõ |
Ðåìåíýí äàìæóóëàã÷ õýâèéí áóñ àæèëëàõ, ðåìåí ìóëòðàõ | Ðåìåí ñóëðàõ, øêèâ òýíõëýãýýñ õàçàéõ. Òýíõëýãèéí áîëîí ðàäèàëûí çàé èõñýõ | Ðåìåíèéã ÷àíãàëàõ, Øêèâ¿¿äèéí òýíõëýãèéã òààðóóëàõ, Çàéã òîõèðóóëàõ |
Êîíóñ ººðºº äîîøëîõ | Ãèäðîñèñòåìýýñ ìàñëî àëäàãäàõ | Áóòëóóðûã çîãñîîí ãèäðîñèñòåì ìàñëûí íàñîñ, êëàïàíû ãàí õîîëîé, áóòëóóðûí èõ áèå ãèäðîñèñòåìèéí õîëáîãäñîí ýñýõèéã øàëãàõ |
Òîñîëãîîíû ñèñòåì äýõ ìàñëûí õàëàëò | Ìàñëî áîõèðäîõ. Õàçãàé òºâò ñòàêàí äàõü áàááèò ýâäðýõ | Ìàñëûã ñîëèõ. Ãàí õîîëîéã øàëãàõ. Õýðâýý ãýìòëèéí ººðèéí õ¿ñýýð àðèëãàõ áîëîìæã¿é áîë ìåõàíèêò ìýäýãäýíý. |
Äóíä áà æèæèã áóòëàëòûí áóòëóóðóóä | ||
Àììîðòèçàöèéí õýñãèéí áàéíãûí àæèëëàãàà | Áóòëóóðûí áóòëàëòûí îðîí çàéä ïåðèìåòðèéí äàãóó òýæýýë æèãä áóñ, ìàòåðèàë íààëäàíãè áàéõ | Òýæýýëèéã òîõèðóóëàõ. Õóâààðèëàã÷èéã øàëãàæ, öýâýðëýõ |
Áóòëàëòûí ¿åä öîõèëò ìýäýãäýõ | Áóòëàã÷ êîíóñûí õóÿã ýñâýë òîõèðóóëàã÷ öàãèðàã ñóëàðñàí | Áóòëóóðûã çîãñîîæ õóÿãíû ÷àíãàëãààã øàëãàõ |
Ø¿äýò äàìæóóëàã÷ äóó èõòýé àæèëëàõ | Õàæóóãèéí çàâñàð áàãà áàéõ | Çàéã òîõèðóóëàõ |
Êëíóñàí äàìæóóëàã÷èä äóó îðîõ | Ø¿äíèé õîîðîíäûí ðàäèàë çàé èõñýõ | Çàéã òîõèðóóëàõ |
Ìàñëî òîîñîíä áîõèðäîõ | Òîîñ çàéëóóëàõ òºõººðºìæ àæèëëàõã¿é áàéõ | Æèéðãýâ÷èéã çàñàæ, ìàñëîñèñòåìèéã óãààæ, ìàñëûã ñîëèõ |
Ìàñëî òàñðàõ | Ìàñëûí ñèñòåìèéí õîîëîé áºãëºðºõ, ìàñëî íàñîñ ãýìòýõ | Ìàñëûí ýðãýëòèéí õîîëîé, ìàñëîíàñîñíû àæèëëàãàà, ìàñëîáàêíû ìàñëûã øàëãàõ |
Áóòëóóðûí äîð óñ àëäàãäàõ | Ãèäðîçàòâîðûí öóãëóóëàã÷ õîîëîé áºãëºðºõ | Ãèäðîçàòâîðûí ñèñòåìèéã øàëãàõ |
Áóòëóóðûí õÿíàëòûí öýã¿¿ä äýýð õàëàõ | Ìàñëûí õºðãºëò õàíãàëòã¿é Õîëõèâ÷îíä äóó îðîõ | Òîõèðãîî õèéõ. |
Òóóçàí êîíâåéåð | ||
Òóóçíû õºíäëºí áóþó äàãóó öóóðàëò ¿¿ñýõ | Òóóç õýò à÷ààëàãäñàí. Òóóç ðàìàíä õ¿ðñýí. Ñóë õýñýãò õ¿äðèéí òîì áèåò îðñîí | ͺõººñ òàâèõ. Òóóçíû ÷àíãàëàëòûã øàëãàõ |
Òóóç õèé ýðãýõ áóþó à÷ààëàëòàé çîãñîîñíû äàðàà çàëãàãäàõã¿é áàéõ | Õýò à÷ààëàãäñàí. Òóóç ãàöñàí | Õèé ýðãýëòèéí øàëòãààíûã òîäîðõîéëîõ. Ìàòåðèàëûí òîäîðõîé õýñãèéã áóóëãàõ. Òóóçíû ÷àíãàëàëòûã øàëãàõ |
1à 2à êîíâåéåðóóäûí áóöàõ õºäºë㺺í | Òîðìîñ ñóëàðñàí | Òîðìîñûã òîõèðóóëàõ |
Ðåäóêòîðûí èõ áèå õàëàõ | Ìàñëî õýò èõ áóþó áàãà áàéõ. Ìàñëî áîõèðäñîí áàéõ. | Øóãàìàí õýìæýýñýýð ìàñëûã òîäîðõîéëîõ |
Õºäºëã¿¿ð õýâèéí áàéõàä êîíâåéåð ãàöàõ | Àíõäàã÷ ãîë ãàöàõ, àðààò äóãóéíä ýâäðýë ãàðàõ | Áðèãàäûí äàðãàä ìýäýãäýõ |
×è÷èðãýýò øèãø¿¿ð | ||
×è÷èðãýý ¿¿ñãýã÷èéí ãîëûí ýðãýëòèéí òîî áàãàñàõ. Òîðîîð ºíãºðºõ ìàòåðèàëûí õºäºë㺺í óäààøðàõ | ×è÷èðãýý ¿¿ñãýã÷èéí õîëõèâ÷ ãýìòýõ | ×è÷èðãýý ¿¿ñãýã÷ áóþó øèãø¿¿ðèéã ñîëèõ |
Õýò ÷è÷èðãýý ¿¿ñýõ | Òýíöâý𠺺ð÷ëºã÷ à÷àà áóðóó áàéðëóóëàãäñàí | Øèãø¿¿ðèéí òýíöâýðèéã òîõèðóóëàõ |
Õîëõèâ÷íèé õýò õàëàëò | Õîëõèâ÷íû ìàñëî áàéõã¿é áàéõ. Õîëõèâ÷ íóðñàí áàéõ. | Õîëõèâ÷èéã öýâýðëýýä, òîñëîõ. Íóðñàí õîëõèâ÷èéã ñîëèõ. |
Èõ áèå õºíäëºí ÷èãëýëä õýëáýëçýõ | Òýæýýëèéã ºðãºíèé õýìæýýãýýð æèãä à÷ààëààã¿é áàéõ. | À÷ààã íèéò ºðãºíººð æèãä ñîëèõ |
Õàâòàíò òýæýýã÷ | ||
Àðûí êàòêèéí ýâäðýë | Õ¿äðèéí äàâõàðãà áàéõã¿é ìåòàëëûí ýëýãäýë | Æèæ¿¿ðèéí çàñâàð÷èí çàñâàðûí öàãò êàòêèéã ñîëèõ |
Ïàëüöóóä ãýìòýõ | Áýõýëãýý ýëýãäýõ | Òýæýýã÷èéã çîãñîîæ, øèíý ïõëüö òàâèàä, íýìýëò áýõýëãýý õèéõ |
Òóóç õàçàéñíààñ òýæýýã÷èéí õàìòàíãóóä ãàöàõ, õîëáîã÷ ïàëüöóóä ìóëòðàõ | Ïàëüöóóä ýëýãäýõ, ïàëüö ìóó òàâèãäñàí, õ¿ðäí¿¿äèéí õàçàéëò | Öàõèëãààí õºäºëã¿¿ð¿¿äèéí òóéëèéã ñîëèí áóöààæ ýðã¿¿ëýõ |
Ä¿ãíýëò
ªíäºð áîëîâñðîëòîé, ìýäëýãòýé áîëîâñîí õ¿÷èí áîëîõ ñóðãàëòûí ¿éë àæèëëàãààíû ìèíü íýã ÷óõàë õýñýã ¿éëäâýðëýëèéí íýãä¿ãýýð äàäëàãûã ëåêö, ñåìèíàðûí õè÷ýýëèéí ÿâöàä îëæ àâñàí îíîëûí ìýäëýãýý áàòàòãàõûí òóëä ñóðàõ ìýäýõ ýðìýëçýë ºíäºðòýé õèéæ äóóñãàëàà. Äàäëàãûí ÿâöàä ÓÁ¯-èéí áîëîí áóòëàí òýýâýðëýõ õýñãèéí òåõíîëîãèéí ïðîöåññ, òåõíèê òîíîã òºõººðºìæ, àïïàðàòóóäûí àæèëëàãààòàé òàíèëöàõ, àþóëã¿é àæèëëàãààíû çààâàð÷èëãàà ¿éëäâýðëýëèéã õÿíàõ áà óäèðäàõ ¿éë àæèëëàãàà áîëîí öåõ õýñã¿¿äèéí òåõíèê ýäèéí çàñãèéí ¿ç¿¿ëýëò¿¿äòýé òàíèëöàæ àâëàà.
Ýýëæ õ¿ëýýí àâ÷ áàéãàà àæèëòàí õýñãèéí ¿íäñýí òîíîã òºõººðºìæèéí õýâèéí àæèëëàãàà, çîãñîæ áàéãàà òºõººðºìæèéí çîãñëûí øàëòãààíûã ìýäýæ, õàìãààëàëòûí õàøèëò õàìãààëàëò, àæëûí áàéðíû ãýðýëò¿¿ëýã, õºäºëã¿¿ðèéí á¿ðýí á¿òýí áàéäëûã øàëãàõ øààðäëàãàòàé. ̺í àæëûí áàéðíû àþóëã¿é áàéäëûí áîäèò á¿ðýí òºãñ òºãñ ìýäýýëëèéã àâ÷ ýýëæèéí òóðø ¿íäñýí òîíîã òºõººðºìæ õýâèéí àæèëëàãàà, õýñãèéí àðèóí öýâýð, òîîñã¿éæ¿¿ëýëòýíä õÿíàëò òàâüæ àæèëëàíà.
Äàäëàãà õèéõ ÿâöàä õóâöàñ õýðýãëýë, áàãàæ òîíîã òºõººðºìæ õàíãàëòòàé, øààðäëàãûí ºíäºð ò¿âøèíä, íàéäâàðòàé áàéñàí áîëîõîîð äàäëàãûí àæèë õèéõýä ñààä òºâºãã¿é, àìàð áàéæ èõ ç¿éë ñóð÷ ìýäëýý.
Ýíýõ¿¿ äàäëàãà ìèíèé õóâüä çºâõºí ñóð÷ ìýäýõýýñ ãàäíà ñóð÷ áóé ìýðãýæëýý á¿ðýí ä¿¿ðýí òàíüæ ìýäýõýä ìàø èõ ÷èãë¿¿ëæ ºãñºí òºäèéã¿é öààøèä óëàì èõèéã ñîíèðõîí ñóðàëöàæ, àæèëëàõ äóð õ¿ñëèéã ìààíü ìýäð¿¿ëæ ºã뺺.
Àøèãëàñàí ìàòåðèàë:
· “Ýðäýíýò ¿éëäâýð” ÕÕÊ-èéí Áõÿæóóëàõ ôàáðèêèéí “Ýðäýíýòèéí îâîî” îðäûí çýñ-ìîëèáäåíèé õ¿äýð áàÿæóóëàõ òåõíîëîãèéí çààâàð
· Àøèãò ìàëòìàë áàÿæóóëàëòûí ¿íäýñ
· Erdenetmc.mn
· Mining.mn
· ¯éëäâýðëýëèéí äàäëàãûí óäèðäàìæ
· Äàäëàãûí õóãàöààíû òýìäýãëýë, ìàòåðèàë
Õàâñðàëò 1 / Áàéãàëü äýýðõè ýðäýñ
/Èñýëäýëòèéí á¿ñ/
· Àðàíæèí çýñ – ìºõëºã, íàðèéí ñóäàë, õó÷ààñ õýëáýðýýð òààðàëäàíà. ßëãàðëûí õýìæýý íü ìì-èéí äîëèîñ õýäýí ñì õ¿ðòýë áàéäàã. Çýñ êóïðèòòýé óðãàë õýëáýðýýð ýëáýã òîõèîëääîã áà êóïðèò íü òåíîðèò, äåëîôîñèòòîé õàìò îðøèíî.
· Êóïðèò – Õîëèìîã õ¿äðèéí çîíõèîëîõ ýðäýñ áºãººä òåíîðèò, äåëîôîñèò, ìàëàõèò, íîìèíòîé õàì óðãàë õýëáýðýýð îðøäîã õ¿ðýí, õàð õ¿ðýí, óëààí õ¿ðýí ºíãèéí, äàëä êðèñòàëë áîëîí øîðîîðõîã ò¿ðõýö áàéäàëòàé áàéäàã.
· Òåíîðèò – õàð áà õàð ñààðàë ºíãºòýé, íàðèéí øèðõýãòýé íèìãýí õàéðñëàã áóþó øîðîîðõîã àãðåãàò õýëáýðýýð òààðàëääàã.
· Äåëëàôîñèò – øàõìàë ýì ìàÿãèéí êðèñòàëë ¿¿ñãýäýã áà ò¿¿íèé ÿëãàðëûí õýìæýý, õýëáýð íü ÿíç á¿ð áàéäàã. Ñôàëåðèòòýé òºñòýé àãðåãàò ¿¿ñãýäýã. Ãîë òºëºâ êóïðèò, òåíîðèò, àðàíæèí çýñ, ãåìàòèòòàé öóã îðøèíî.
· Ìàëàõèò – Àí öàâûí äàãóó ò¿ðõýö, õîëòîñëîã, ÷óëóóëãèéí ãàëàðãóóãààð õó÷ààñ áàéäëààð, õîâðîîð ¿¿ð õýëáýðòýé òîõèîëäîíî. Àçóðèò, êóïðèò, òåíîðèò áîëîí õàëüïèðèò, õàëüêîçèí, áîðíèò çýðýã ñóëüôèäòàé õàì áàéäëààð îðøèíî.
· Àçóðèò – Ìàëàõèò ã¸òèòòîé èõýâ÷ëýí õàìò áàéõ áà ãàðàë ¿¿ñýë õýëáýðèéí õóâüä ìàëàõèòòàé òºñòýé. Çàðèìäàà õàòóó õàëüñ õýëáýðòýé áàéíà.
· Õðèçîêîëëà – Äóñàë ìàÿãèéí æèæèã øèðõýãò ìºõëºãò áàéäàëòàé. Ìàëàõèò, àçóðèò, áðîøàíòèòòàé õàì óðãàë ¿¿ñãýäýã.
· Îþó – Ñóäàë õýëáýðýýð íÿãò öóë áàéäàëòàé, õîâðîîð ¿¿ð õýëáýðòýé ¿¿ñãýäýã. Ñóäëûí çóçààí ìì-ýýñ õýäýí ñì õ¿ðíý.
· Áðîøàíòèò – ò¿ðõýö, íóíòàã øîðîîðõîã áàéäàëòàé, çàðèìäàà ÷óëóóãèéí àí öàâûã ä¿¿ðãýæ ¿¿ñäýã.
· Àíòëåðèò – Êâàðöèéí ñóäàë ïèðèò, áîðíèòòîé õàìò æèæèã êðèñòàëë õýëáýðòýé òîõèîëäîíî.
Õàâñðàëò 2/ Áàéãàëü äýýðõè ýðäýñ
/Õî¸ðäîã÷ ñóëüôèäûí áàÿæèëòûí á¿ñ/
· Õàëüêîçèí – Õ¿äýð ÿíç á¿ðèéí õýìæýýòýé øèãòãýýëýã ìºõëºã áàéäëààð îðîëöîõ áà 6-7ñì çóçààíòàé ñóäëàíöàðóóä ¿¿ñãýíý. ̺í òýðýýð õàëüêîçèí-êîâåëëèíèé àññîöèàöè áàéäëààð òîõèîëäîõ íü ýëáýã. Õàëüêîçèí íü òàëñ áàéäëààð áîëîí êîëëîìîðôèéí çºâ áóñ õýëáýð ¿¿ñãýõ íü àæèãëàãääàã.
· Êîâåëëèí – Ýíý íü õàëüêîçèíèéã áîäâîë áàãà õýìæýýãýýð îðîëöîí çºâ áóñ õýëáýð áà õÿëãàñàí ñóäàë ¿¿ñãýñýí, ìèêðîñêîïò õºº øèã õàð õºõ ºíãºòýé õàðàãäàíà. ¯¿íýýñ ãàäíà õàëüêîçèí-êîâåëëèíèé àññîöèàöèä õàîüêîçèíòîé íÿãò ïàðàãåíåçèñ ¿¿ñãýí òîõèîëääîã. Ìèêðîñêîïò ÿëòàñëàã, æèæèã êðèñòàëëàã àãðåãàò áàéäëààð àæèãëàãääàã áà õàëüêîçèí, îàëüêîïèðèò, ïèðèò, çàðèì òîõèîëäîëä ñôàëåðèò, ãàëåíèòèéã ò¿ðñýí áàéäàã.
· Ïèðèò – Ýíý íü íèëýýí ºðãºí òàðõñàí ýðäýñ. ̺í æèæèã êðèñòàëëàã áà ìºõëºãò àãðåãàò, ñóäëàíöàðóóä çýðýã õàìãèéí îëîí òºðëèéí õýëáýð ¿¿ñãýäýã. Ýðäñèéí çóçààí íü ìì-ñ 4-5 ñì õ¿ðäýã. Çýñèéí ñóëüôèä¿¿äòýé õàìò óðãàë ¿¿ñãýõ íü ýëáýã. Çýñ ïîðïèðûí îðäîä ïèðèò íü ãèïîãåí-ãèïîðîãåí á¿ñèéí á¿õ ººð÷ëºëòºä îðîëöäîãòîé õîëáîîòîéãîîð ñîíèðõîë òàòàõóéö ýðäñèéã çààã÷ áîëäîã.
· Áîðíèò – Äàíãààðàà áîëîí ïèðèòòýé õàì óðãàëò, ìºí õàëüêîïèðèòèéã ò¿ðýõ òºäèéã¿é ò¿¿íòýé çàäðàëûí ñòðóêòóð ¿¿ñãýí, õàëüêîçèíòýé ãðàôèêàí èõýðëýëò ¿¿ñãýõ çýðýã õýä õýäýí õýëáýðýýð òîõèîëäîíî. Õ¿äýðò áîðíèòûí àãóóëãà îéðîëöîîãîîð 0.04% àãóóëàãäàíà.
· Á¿äýã õ¿äýðò – òåííàíòèò, òåòðàýäðèò, ñôàëåðèò, ãàëåíèò îðîõ áºãººä òýäãýýðèéí àãóóëãà íü îéðîëöîîãîîð 0.1-0.001% áàéíà.
· Ìîëèáäåíèò – åðäèéí áîëîí èæèæã õàéðñëàã øèãòãýý ¿¿ñãýí àãóóëàã÷ ÷óëóóëàãò ñàðíèñàí áóþó àëü ýñâýë çºâ áóñ õýëáýð ä¿ðñòýé Ẻãíºðºë, õàéðñëàã àãðåãàò ¿ç¿¿ëäýã íü èõýíõäýý àãóóëàã÷ ÷óëóóëàã äàõü êâàðöèéí õÿëãàñàí ñóäëóóäàä òîõèîëäîíî. Øèãòãýýíèé õýìæýý íü ºðãºíººðºº 0.002-0.003ìì áà ¿¿ðèéíèõýìæýý 1-3ìì õîîðîíä õýëáýëçýíý. Èõýíõäýý êâàðö õýýðèéí æîíøòîé õîâðîîð õàëüêîïèðèòòýé àññîöèàöè ¿¿ñãýí òààðàëäàõ íü ýëáýã áºãººä ìîëèáäåíèòèéí õàéðñëàã àãðåãàò íü òýäãýýð ýðäñ¿¿äèéí çàâñàð õîîðîíä êñåíîìîðô áàéäëààð ä¿¿ðãýãääýã.
No comments:
Post a Comment